Το περιεχόμενο της παρούσας εκδήλωσης είναι υπό διαμόρφωση.
Τίτλος: Από την Πηνελόπη στη Γκόλφω - Υφαίνοντας και Τραγουδώντας
Εργαστήρια Υφαντικής — Παραδοσιακά Τραγούδια και Χοροί — Εικαστικά — Αναγνώσεις
Ημερομηνία: Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2025
Μέρος: Μεσορρούγι Αχαΐας
Ώρα: 11:00 – 15:00
Επιμορφώτριες: Ελίνα Μενούνου (για ενήλικες) - Μαρία Περτσινίδου (για παιδιά)
Συμμετοχή: Δωρεάν
01. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ — Ζωντανή εμπειρία παραδοσιακής υφαντικής
Το Φεστιβάλ Γκόλφω, το Εργαστήριο Σκηνικής Πράξης και Λόγου (Τμήμα Θεατρικών Σπουδών – Πανεπιστήμιο Πατρών), και η Τοπική Κοινότητα Μεσορρουγίου του Δήμου Αιγιαλείας, σας προσκαλούν σε δύο βιωματικά εργαστήρια υφαντικής, επιμερισμένα για ενήλικες και παιδιά, όπου η τέχνη συναντά την παράδοση.
Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τη διαδικασία του υφαίνειν με παραδοσιακό επιδαπέδιο αργαλειό και τελάρα, συμμετέχοντας ενεργά στην κατασκευή υφαντών.
Η δράση ξεκινά με μια σύντομη επισκόπηση της ιστορίας της υφαντικής και συνεχίζεται με πρακτική καθοδήγηση από τις δύο εισηγήτριες: Ελίνα Μενούνου - Μαρία Περτσινίδου.
02. ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΑΡΓΑΛΕΙΟΥ — Ζωντανή μουσική παράδοση
Ο Σάκης Παπαδημητρίου, ερευνητής και συνθέτης από το Αίγιο, ανασύρει από το σεντούκι της Μωραΐτικης παράδοσης γνώριμα τραγούδια της αγάπης, του μόχθου, της ξενιτιάς, αλλά και αγαπημένα ηρωικά και κλέφτικα της περιοχής. Τα τραγούδια ερμηνεύουν μέλη της Γυναικείας Παραδοσιακής Χορωδίας του Μουσικού Εργαστηρίου Αιγίου.
03. ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ — Μέλη του Φάρου Τυφλών Ελλάδος προσεγγίζουν τη «Γκόλφω»
Στο πνεύμα ανάδειξης και ενίσχυσης θεμάτων συμπερίληψης, το Φεστιβάλ Γκόλφω προσκάλεσε τη Γεωργία Λούζη - Ρουκουτάκη, Γενική Γραμματέα του Φάρου Τυφλών Ελλάδος, και Υπεύθυνη της Θεατρικής Ομάδας του φορέα, να συμμετάσχει, με μέλη της ομάδας της, προκειμένου να διαβάσουν - απαγγείλουν μια σκηνή της «Γκόλφως».
04.ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
α. ΥΦΑΝΤΡΕΣ — Βίντεο εγκατάσταση
Το 2ο Φεστιβάλ Γκόλφω 2025 αποτίει έναν ελάχιστο φορό τιμής στους Έλληνες πρωτοπόρους φωτογράφους - κινηματογραφιστές Αδελφούς Ιωάννη (Γιαννάκη) και Μιλτιάδη (Μίλτο) Μανάκια, οι οποίοι, έχοντας προμηθευτεί μία κινηματογραφική μηχανή λήψης Bioscope no 300 βρετανικής κατασκευής, κατέγραψαν τον Μάιο του 1905 την υπεραιωνόβια γιαγιά τους Δέσπω και άλλες γυναίκες στο ορεινό χωριό Αβδέλλα Γρεβενών, καθώς εξασκούσαν την αρχέγονη τέχνη της υφαντικής.
Το φιλμ Οι Υφάντρες θεωρείται η πρώτη ελληνική ταινία μικρού μήκους και αποτελεί σημαντικό τεκμήριο του πρώιμου βαλκανικού κινηματογράφου.
Ο σύγχρονος Έλληνας συνθέτης Απόστολος Αρμάγος προσεγγίζει μουσικο-ηχητικοποιητικά το σπάνιο αυτό κινηματογραφικό ντοκουμένο, και αναφέρει:
«Η μουσική που συνέθεσα για την ταινία Υφάντρες των Αδελφών Μανάκια, γεννήθηκε μέσα από τις ίδιες τις κινούμενες εικόνες: τα σώματα των γυναικών εν ώρα δράσης, τον ρυθμό τους, τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Το παραδοσιακό βιολί που επέλεξα, λειτουργεί ως κεντρικό μοτίβο μέσα σε ένα ηχητικό τοπίο διαμορφωμένο με ηλεκτρακουστικά μέσα, φέρνοντας στην επιφάνεια αρχέγονα συναισθήματα, συνυφασμένα με τη μνήμη και την τελετουργία της υφαντικής τέχνης».
β. Ο ΜΙΤΟΣ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΣΤΗ ΓΚΟΛΦΩ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ — Εικαστική εγκατάσταση
Η Γεωμετρική Τέχνη πήρε το όνομά της από τα γεωμετρικά στιλιζαρισμένα σχέδια με τα οποία διακοσμούσαν οι αρχαίοι Έλληνες τους ναούς, την κεραμική, τα υφάσματα κλπ.
Το έργο μου εμπνέεται από την ιστορία και τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, αλλά και από τις παραδόσεις της Πρωτοπορίας. Μας παραπέμπει στο Bauhaus και στον Ρωσικό κονστρουκτιβισμό και ταυτόχρονα στο πλέξιμο, την παραδοσιακή γυναικεία πράξη.
Σχεδιάζω τις αφηρημένες γεωμετρικές συνθέσεις με τη χρήση ινών, βελούδου, δέρματος και μετάλλου, όπου αλουμίνιο –το βασικό υλικό μου– είναι το φως ως αντίθεση στο σκότος· είναι ο καθρέφτης μας· είναι το εύθραυστο μέταλλο-σύμβολο της εποχής μας: λαμπερό, προσωρινό, αντικατοπτρίζει την κατανάλωση, σε αντίθεση με την Αρχαιότητα της πέτρας και του χαλκού.
Το συγκεκριμένο έργο, ακουμπάει στο ready-made, μία σύγχρονη εικαστική τάση, η οποία συνδέει το παλαιό με το μοντέρνο. Το υφαντό από τη γιαγιά μου Ειρήνη, δέχεται τη μεταλλική κατασκευή μου, και βιώνει μία δεύτερη ζωή.
Ειρήνη Παγώνη - Εικαστικός
------------
ΥΦΑΝΤΙΚΗ: Τέχνη, Ιστορία, Μνήμη, και Σύγχρονη Επανασύνδεση
Στο Μεσορρούγι, τόπο γέννησης του Σπυρίδωνος Περεσιάδη, όπως και σε όλον τον Χελμό, η υφαντική υπήρξε γυναικεία υπόθεση έως τα μέσα του 20ού αιώνα. Η αστυφιλία, η μετανάστευση και οι κοινωνικές αλλαγές σταδιακά σίγησαν τους αργαλειούς, αφήνοντας πίσω μια τέχνη που έθρεφε σώματα και ψυχές. Η μοναχική διαδικασία του υφαίνειν συνοδευόταν συχνά από τραγούδι — μια μορφή έκφρασης που έπλεκε τις σκέψεις, τις ελπίδες και τις αναμνήσεις της υφάντρας.
Το Φεστιβάλ Γκόλφω τιμά τη γυναικεία χειροτεχνία και τις ανώνυμες δημιουργούς της, αναδεικνύοντας την υφαντική ως πολιτισμικό αποτύπωμα και καλλιτεχνική πράξη. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε στη νέα γενιά έναν άμεσο, βιωματικό τρόπο επαφής με μια παράδοση που επιβίωσε μέσα από τη συλλογική μνήμη και τη χειρωνακτική σοφία των προγόνων μας.
Μια εμπειρία για όλους όσοι θέλουν να συνδέσουν νήματα, ιστορίες και τέχνη — στην καρδιά της Αχαΐας.
Η ΥΦΑΝΤΡΑ: Νήματα μνήμης στον ελληνικό χωροχρόνο.
Η εικόνα της γυναίκας υφάντρας – είτε μέσα από τις σελίδες του Ομήρου, είτε από τα λαϊκά παραμύθια, είτε ακόμη από τις παιδικές μας αναμνήσεις – είναι βαθιά χαραγμένη στη συλλογική μας μνήμη. Περιδιαβαίνοντας τον ελλαδικό χώρο, διαπιστώνουμε πως κάθε τόπος, κάθε περιοχή, έχει να αναδείξει τα δικά της ξεχωριστά υφαντά, δείγματα μοναδικής δεξιοτεχνίας και αισθητικής.
Η υφαντική δεν είναι μια απλή τέχνη· είναι μια ολόκληρη διαδικασία που περιλαμβάνει το γνέσιμο, το βάψιμο, το διάσιμο, το μίτωμα, και καταλήγει στη δημιουργία του τελικού αντικειμένου: ενός ρούχου, μιας κουβέρτας, ενός χαλιού ή οποιουδήποτε άλλου υφάσματος. Όλες αυτές οι φάσεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την κοινωνική ζωή της κοινότητας – και ιδίως με τον γυναικείο κόσμο.
Ο αργαλειός, άλλοτε αναπόσπαστο μέρος κάθε ελληνικού σπιτιού, δεν ήταν απλώς ένα εργαλείο, αλλά απαραίτητο μέσο επιβίωσης και δημιουργίας. Η γυναίκα όφειλε να γνωρίζει την τέχνη της ύφανσης για να ντύσει την οικογένειά της, να στολίσει το σπίτι, να προετοιμάσει την προίκα της.
Η προετοιμασία του αργαλειού ήταν μια συλλογική υπόθεση. Η υφάντρα είχε δίπλα της συμμάχους: τον τσοπάνη που θα έφερνε το μαλλί, τον ξυλοκόπο που θα διάλεγε τα κατάλληλα ξύλα, τον μαραγκό που θα κατασκεύαζε τη ρόκα, τη σαΐτα, το αντί. Το διάσιμο του στημονιού, μια επίπονη και απαιτητική εργασία, όπως και το πέρασμά του στον αργαλειό, γινόταν με τη συνδρομή πολλών γυναικών – μια πράξη συλλογική, γεμάτη ρυθμό, συνεργασία και νόημα.
Ελίνα Μενούνου
 | Αγγελική (Ελίνα) Μενούνου - Παιδαγωγός Η Αγγελική Μενούνου γεννήθηκε και ζει στο Ξυλόκαστρο Κορινθίας. Σπούδασε οικονομικά και στη συνέχεια αποφοίτησε από τη σχολή Νηπιαγωγών στα Χανιά. Για 33 χρόνια ήταν ιδιοκτήτρια του παιδικού σταθμού και νηπιαγωγείου «Χαρταετός». Με την πεποίθηση ότι μια καλή δασκάλα πρέπει να επιμορφώνεται διαρκώς, επί σειρά ετών παρακολούθησε μαθήματα αφήγησης παραμυθιών, θεατρικού παιχνιδιού, κεραμικής και υφαντικής. Στην πορεία ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές Δημιουργικής Γραφής και συνεχίζει το μεταπτυχιακό Λαογραφίας. Έχει οργανώσει σεμινάρια υφαντικής σε πολιτιστικούς συλλόγους, στο ΚΑΠΗ του Δήμου Ξυλοκάστρου - Ευρωστίνης και σε μικρούς μαθητές Α/θμιας εκαπίδευσης. Διετέλεσε Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Ξυλοκάστρου - Ευρωστίνης για 4 χρόνια και σήμερα είναι Δημοτική Σύμβουλος στον ίδιο Δήμο. |
 | Μαρία Περτσινίδου - Εικαστικός Η Μαρία Περτσινίδου σπούδασε Οικονομικά αλλά σύντομα μια καλλιτεχνική σπίθα, που είχε από τα παιδικά της χρόνια, την έκανε να ακολουθήσει πιο δημιουργικά μονοπάτια. Με την πάροδο του χρόνου πειραματίστηκε στην κατασκευή κοσμημάτων με μια ποικιλία μέσων και τεχνικών. Αυτή η συνεχής αναζήτηση μιας προσωπικής δημιουργικής διεξόδου, την οδήγησε να μυηθεί στην υφαντική. Η ύφανση είναι μια πρωτόγονη τεχνική που επιτρέπει με απλά σχήματα και μοτίβα να μεταμορφώσει κανείς τα σχετικά υλικά (μαλλί, λινάρι, βαμβάκι, μετάξι κ.λπ.) και να εκφράσει μια “συναισθηματική” πολυπλοκότητα. Έχει παρουσιάσει έργα της σε ατομικές εκθέσεις. Παράλληλα με το έργο της ως δημιουργού, πραγματοποιεί και εργαστήρια ύφανσης για παιδιά. |
 | Διονύσης (Σάκης) Παπαδημήτριου - Συνθέτης, Μουσικός, Ερευνητής Φιλόλογος, μουσικός και μουσικοσυνθέτης. Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ιωαννίνων, του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών, και υποψήφιος διδάκτωρ Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Πατρών. Είναι δάσκαλος και σολίστ κλασικής κιθάρας και πολλών έγχορδων και πνευστών παραδοσιακών οργάνων. Ως Πτυχιούχος Βυζαντινής Μουσικής, συνεχίζει την έρευνα στα ευρύτερα πεδία της ελληνικής μουσικής και είναι ιδρυτής των μουσικών συνόλων «Μουσικό Εργαστήρι Αιγίου» (1992) και «Ηδύφωνο» (2004). Έργα του έχουν κυκλοφορήσει σε cd, και τα έχει παρουσιάσει σε πολλές συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, συνεργαζόμενος με τους σπουδαιότερους Έλληνες ερμηνευτές. |
 | Γεωργία Λούζη - Ρουκουτάκη - Ηθοποιός Εκ γενετής τυφλή. Απόφοιτος του Πολιτικού Τμήματος της Νομικής Σχολής Αθηνών. Διορίστηκε στη Δ.Ε.Η, όπου και δούλεψε 15 χρόνια ως τηλεφωνήτρια. Η επαφή της με τον Φάρο Τυφλών της Ελλάδος, ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980, με τη συμμετοχή της ως ωφελούμενης σε διάφορα τμήματα, ενώ στο πλαίσιο αυτής είχε βραβευθεί από τον Φορέα, για την ταχύτητα ανάγνωσης κειμένων στη γραφή Braille. Από το 2007 μέχρι και σήμερα, είναι μέλος και εκπρόσωπος της Θεατρικής ομάδας του Φάρου Τυφλών της Ελλάδος, κατέχοντας πρωταγωνιστικούς ρόλους όπως ενδεικτικά αναφέρονται: η «Εβραία» του Μπρέχτ, «Φιλουμένα Μαρτουράνο» του Εντουάρτο ντε Φίλιππο, το «Φάντασμα της Μασσαλίας» του Ζαν Κοκτό κ.α., ενώ συμμετέχει ενεργά και στο Εργαστήρι Πλεκτού του φορέα, μεταδίδοντας απλόχερα τη γνώση της. Το 2008, βραβεύτηκε ως «Τυφλή Μητέρα-Πρότυπο», ενώ το 2025 βραβεύθηκε από την Ένωση Γυναικών Δυτικής Κρήτης "Η ΒΡΙΤΟΜΑΡΤΙΣ", ως μία φωτεινή περίπτωση γυναίκας και μητέρας με αξιόλογη διαδρομή. Από το 2013 κατέχει ανελλιπώς Διοικητική θέση στο Διοικητικό Συμβούλιο του Φάρου Τυφλών της Ελλάδος. |
 | Ειρήνη Παγώνη - Εικαστικός Η Ειρήνη Παγώνη γεννήθηκε στην Αιγείρα Αχαΐας. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο New York University των ΗΠΑ, κοντά στον Θεόδωρο Πάντο, ενδυματολογία στο Fashion Institute of Technology στη Νέα Υόρκη, και στη Σχολή Σχεδίου Μόδας ESMODE στο Παρίσι. Παράλληλα ακολούθησε θεατρικές σπουδές από ενδιαφέρον στη μελέτη της θεατρικής έκφρασης. Η Ειρήνη είναι μια πολυσχιδής προσωπικότητα που κινείται με άνεση σε διάφορα καλλιτεχνικά πεδία, αποσπώντας βραβεία και διακρίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Δουλειά της έχει παρουσιάσει σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, ενώ έργα της βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές συλλογές. |
 | Απόστολος Αρμάγος - Συνθέτης Ο μουσικοσυνθέτης Απόστολος Αρμάγος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Αθήνας με master στη «Μουσική Δημιουργία για Νέα Μέσα», σπούδασε πιάνο και Ανώτερα Θεωρητικά με καθηγητή τον Μάκη Πάλακα και κιθάρα με τους: Γιάννη Ράπτη και Θοδωρή Ζήρα. Eίναι συνθέτης της σύγχρονης όπερας «Η Ντροπή του Κύκλωπα» σε λιμπρέτο του Γιάννη Φίλια και από το 2013 έχει κυκλοφορήσει ορχηστρική μουσική επηρεασμένος από την θεατρική, την πειραματική και την jazz μουσική καθώς και συλλογές τραγουδιών με νέους ερμηνευτές. Τον Ιανουάριο του 2022 παρουσίασε στην Αθήνα την οπτικοακουστική του εγκατάσταση (installation) με τίτλο «Ο Γαλαζογένης — 12 ώρες στο δωμάτιο του Κυανοπώγωνα». Επίσημη ιστοσελίδα: https://www.armagosmusic.com/
ΥΦΑΝΤΡΕΣ (1905) Κινηματογράφηση: Ιωάννης και Μιλτιάδης Μανάκιας Μουσική επένδυση: Απόστολος Αρμάγος Προβολή σε επανάληψη |
